Kluczowe kwestie zawierania umów o realizację zadania publicznego cz.1

Umowy o zamówienia publiczne zazwyczaj stanowią załącznik do ogłoszenia przetargowego. Ich treść jest w zasadzie narzucona przez zamawiającego. Każdy wykonawca ma jednak możliwość sugerowania pewnych zmian w ramach wstępnych konsultacji rynkowych lub zapytań o wyjaśnienie treści Specyfikacji Warunków Zamówienia. Ostatecznie jednak decyzja o uznaniu, bądź nieuznaniu danego wniosku leży po stronie organizatora postępowania. Składając ofertę wykonawca jest zobowiązany zaakceptować umowę w takim kształcie, w jakim jest ona ostatecznie upubliczniona pod ogłoszeniem z sekcji przetargi Energa lub przetargi PGNIG. W tym artykule przyjrzymy się podstawowym danym dotyczącym określenia kształtu umów w nowej ustawie Pzp. Rozważymy jaki może być czas trwania umowy, w jakiej formie należy ją zawrzeć, wyjaśnimy także czym są klauzule abuzywne.

Przetargi Energa - Forma zawartej umowy

Artykuł 432 ustawy reguluje, że do zachowania ważności zapisów umowy niezbędne jest jej zawarcie w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy wymagają formy szczególnej. Do katalogu praktyk niedozwolonych zaliczyć należy zatem przekazywanie sobie skanów zawartej umowy. Tak parafowana umowa nie może zostać uznana za obowiązującą. A jak to wygląda w przypadku umów w postaci elektronicznej i opatrzonych kwalifikowanym podpisem elektronicznym? Tu przepisy Kodeksu Cywilnego, a konkretnie artykułu 78 stanowią o równoważności takiej formy w stosunku do metody pisemnej. Tym samym umowy w ramach sekcji przetargi Energa lub przetargi PGNIG podpisane elektronicznie należy uznać za prawidłowe. Jest to szczególnie ważne w dobie dynamicznie rozprzestrzeniającego się wirusa COVID-19. Elektroniczne zawarcie umowy to także wyraz troski o środowisko (uniknięty ślad węglowy z podróży).

Przetargi PGNIG – czas trwania umowy

Zamawiający są zobligowani do przestrzegania określonych przepisów regulujących czas trwania umowy. Ustawodawca wymaga, aby porozumienie zostało zawarte na czas oznaczony. Wyjątkami od tej sytuacji są porozumienia, których przedmiotem są dostawy:

• wody za pomocą sieci wodno-kanalizacyjnych lub odprowadzania,
• gazu z sieci gazowej,
• ciepła z sieci ciepłowniczej,
• energii elektrycznej lub gazu ziemnego z sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej,
• licencji na oprogramowanie.

Na czas nieoznaczony mogą być więc zawierane niektóre umowy z sekcji przetargi Energa i przetargi PGNIG. Oddzielne obostrzenia mają umowy, których przedmiotem są świadczenia powtarzające się lub ciągłe. W tym wypadku porozumienie powinno być zawarte na okres maksymalnie 4 lat. Odstępstwem jest sytuacja, gdy dłuższa umowa może przyczynić się do oszczędności kosztów.
 

Klauzule niedozwolone

Nowe rozwiązania ustawowe wprowadziły w życie katalog postanowień niedozwolonych do stosowania w umowach na zamówienia z sekcji przetargi Warszawa, tak zwane klauzule abuzywne. Mają one za zadanie chronić interes wykonawców, którzy dysponują ograniczonym polem negocjacji kształtu porozumienia. I tak zgodnie z artykułem 433 ustawy zakazuje się stosowania w umowach zapisów przewidujących:

• odpowiedzialności wykonawcy za opóźnienie, chyba że jest to uzasadnione okolicznościami lub zakresem zamówienia;
• naliczania kar umownych za zachowanie wykonawcy niezwiązane bezpośrednio lub pośrednio z przedmiotem umowy lub jej prawidłowym wykonaniem;
• odpowiedzialności wykonawcy za okoliczności, za które wyłączną odpowiedzialność ponosi zamawiający;
• możliwości ograniczenia zakresu zamówienia przez zamawiającego bez wskazania minimalnej wartości lub wielkości świadczenia stron.

A co jeśli zamawiający stosuje w umowie niedozwolone zapisy?

Mechanizm działania klauzul abuzywnych jest ochroną dla wykonawców. W przypadku wystąpienia naruszenia tych przepisów, każdy podmiot zainteresowany daną umową może złożyć odwołanie do KIO już na etapie publikacji postępowania zamówienia publicznego. W przypadku zgody z takim stanowiskiem, KIO skutecznie wymusza na zamawiającym dokonanie korekty. Sama procedura składania wniosku do Krajowej Izby Odwoławczej została wyjaśniona w tym artykule.

Podsumowanie

Umowa o realizację zamówienia publicznego stanowi jeden z kluczowych załączników do ogłoszenia danego postępowania. Zawiera ona wszystkie istotne postanowienia realizacji zadania z sekcji przetargi Energa lub przetargi PGNIG. Jej kształt określa każdorazowo zamawiający, przez co wielokrotnie przybierają one charakter umów adhezyjnych. Innymi słowy wykonawcy nie mają tu dużego pola do negocjacji i mogą przystąpić do zamówienia tylko na zasadzie „take it or leave it”. Wraz z wprowadzeniem nowej ustawy Pzp to podejście uległo zmianie. Dzisiaj każdy zamawiający musi uważać na stosowanie tak zwanych klauzul abuzywnych. Dodanie do umowy jednej z czterech przesłanek zakazanych może skończyć się odwołaniem do KIO i koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów. W ten sposób chroniony jest interes wykonawców z sekcji przetargi Warszawa.