5 rzeczy, które musisz wiedzieć o ustawie o zamówieniach publicznych

 

Ustawa o zamówieniach publicznych to obszerny akt prawny regulujący zasady udzielania zamówień przez podmioty publiczne. Ma ona na celu zapewnienie przejrzystości, uczciwej konkurencji i efektywnego wydatkowania środków publicznych. Znajomość podstawowych założeń ustawy jest niezbędna zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców. W niniejszym artykule przedstawiamy 5 rzeczy, na które warto zwrócić uwagę przed wysłaniem pierwszej oferty.

 

Zasady zamówień publicznych

 

Ustawa o zamówieniach publicznych w kilku artykułach ustanawia podstawowe zasady rynku. Ich obecność ma zapewnić uczciwą konkurencję i równe traktowanie wszystkich oferentów biorących udział w przetargach publicznych. Ponadto, wszyscy wykonawcy muszą być traktowani jednakowo, bez preferencji czy dyskryminacji.

Jedną z zasad zamówień publiczność jest także jawność. Mówi ona, że wszystkie czynności podejmowane przez zamawiającego od wszczęcia postępowania do jego zakończenia powinny być transparentne i dostępne dla każdego zainteresowanego. Czy to oznacza, że w praktyce łatwo jest odnaleźć interesujące nas przetargi? Czy trafiają one do jednego, czytelnego i intuicyjnego darmowego serwisu? Niestety nie. Bariery dotyczą przede wszystkim niekompletności baz danych, trudności w przeglądaniu (brak filtrów), niemożliwości ustawienia systemu alarmów o interesujących zleceniach. Właśnie dlatego na popularności zyskuje rozwiązanie, które odpowiada na te wszystkie potrzeby. Zajrzyj do wyszukiwarki przetargów oferent.com.pl, by już dzisiaj zacząć zdobywać kontrakty warte miliony złotych.

Znajomość zasad zamówień publicznych jest niezbędna. Dzięki nim zdobywasz wiedzę i narzędzie do obrony własnych interesów.

Procedury udzielania zamówień publicznych

 

Ustawa przewiduje różne tryby udzielenia zamówień. Ich dobór leży po stronie zamawiających, ale znajomość procedur jest bardzo ważna dla wykonawców. Dlaczego? Ma to wpływ między innymi na:

• terminy,

• podejmowane czynności,

• obowiązki wykonawcy.

Inaczej mówiąc, brak znajomości charakterystyki poszczególnych trybów przetargowych może prowadzić do problemów z planowaniem i rosnącego ryzyka operacyjnego. O czym zatem warto pamiętać? W przypadku projektów powyżej progów unijnych:

• zamawiający bezwarunkowo musi przeprowadzić analizę potrzeb i wymagań,

• ogłoszenie przekazuje się do opublikowania w Dzienniku Urzędowym UE,

• postepowanie prowadzone jest w formie elektronicznej,

• zamawiający może żądać zabezpieczenia wadialnego na poziomie nie większym niż 3% wartości zamówienia,

• termin na złożenie podmiotowych środków dowodowych wynosi minimum 10 dni od wezwania do ich złożenia,

• termin związania ofertą wynosi nie dłużej niż 60 dni.

 

Z kolei dla przetargów prowadzonych w rygorze prawa krajowego:

• zamawiający nie ma obowiązku tworzenia analizy potrzeb i wymagań,

• ogłoszenia przetargowe publikowane są w Biuletynie Zamówień Publicznych,

• zabezpieczenie wadialne może wynieść nie więcej niż 1,5% wartości zamówienia,

• termin złożenia podmiotowych środków dowodowych jest nie krótszy niż 5 dni od wezwania do ich złożenia,

• termin związania ofertą co do zasady wynosi do 30 dni i można go przedłużyć maksymalnie o 30 dni.

Warto także zwrócić uwagę, że prawie ponad 85% postępowań krajowych prowadzonych jest w trybie podstawowym bez negocjacji, zaś w przypadku zamówień o wartości powyżej progów unijnych dominują przetargi nieograniczone (ponad 98%)¹.

 

 

Kryteria oceny ofert

 

Ustawa prawo zamówień publicznych określa szczegółowe zasady dotyczące kryteriów oceny ofert w postępowaniach przetargowych. Zamawiający ma obowiązek wyboru najkorzystniejszej propozycji, kierując się tymi parametrami, które muszą być zdefiniowane w sposób jednoznaczny, proporcjonalny i zrozumiały w dokumentacji postępowania przetargowego.

 

 

Jakie kryteria są najczęściej stosowane w realiach polskich?

• kryterium ceny – polega na premiowaniu oferty z najniższą ceną,

• jakość – obejmuje parametry techniczne oferowanego produktu lub usługi, np. trwałość, funkcjonalność, estetykę,

• termin wykonania – zamawiający może brać pod uwagę czas, w jakim wykonawca zobowiązuje się wykonać zamówienie,

• aspekty środowiskowe – może ono obejmować takie cechy jak energooszczędność czy ślad węglowy,

• aspekty społeczne – chodzi tu między innymi o tworzenie miejsc pracy lub uczestnictwo osób z grup wykluczonych,

• innowacyjność – może ono obejmować oferowanie nowych rozwiązań technologicznych lub stosowanie nowatorskich metod realizacji zamówienia,

• serwis – zamawiający może brać pod uwagę warunki gwarancji i serwisu oferowane przez wykonawcę,

• koszty eksploatacji – czasami pod uwagę bierze się także przewidywane koszty utrzymania oferowanego produktu lub usługi w okresie eksploatacji.

 

Środki ochrony prawnej

 

Zarówno zamawiający, jak i wykonawcy mają do dyspozycji szereg środków ochrony prawnej w przypadku naruszenia przepisów ustawy o zamówieniach publicznych. Do najważniejszych należą odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej i skarga do sądu administracyjnego. Zgodnie z art. 513 ustawy Pzp odwołanie przysługuje na:

• niezgodną z przepisami czynność zamawiającego, podjętą w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, w tym na projektowane postanowienie umowy,

• zaniechanie czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, do której zamawiający był obowiązany na podstawie ustawy,

• zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie ustawy, mimo że zamawiający był do tego obowiązany.

 

 

W praktyce znajomość swoich praw w zakresie ochrony może pozwolić zaoszczędzić sporo czasu i środków pieniężnych².

 

Warunki udziału w postępowaniu

 

Ustawa o zamówieniach publicznych określa także szczegółowe warunki udziału w postępowaniu. Głównym celem tej sekcji jest zapewnienie, że wykonawca będzie w stanie należycie realizować zamówienie. Warunki te mają na celu ochronę interesów zamawiającego oraz promowanie uczciwej konkurencji.

Dokument wyróżnia cztery warunki udziału w postępowaniu:

• zdolność do występowania w obrocie gospodarczym – wykonawca musi posiadać odpowiednie uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej,

• uprawnienia do wykonywania określonych czynności – w przypadku, gdy do wykonania zamówienia wymagane są specjalne uprawnienia (np. uprawnienia budowlane), wykonawca musi je posiadać,

• sytuacja ekonomiczna lub finansowa – zamawiający może żądać od wykonawcy wykazania, że dysponuje on odpowiednimi środkami finansowymi na wykonanie zamówienia,

• zdolność techniczna lub zawodowa – standardem jest także żądanie posiadania odpowiedniego doświadczenia, kwalifikacji i wiedzy niezbędnej do realizacji projektu pozyskanego w ramach przetargu.

Rzecz jasna stawiane warunki muszą być proporcjonalne, obiektywne, niedyskryminujące, jasne i zrozumiałe³.

 

 

FAQ

 

Czy wykonawca startujący w przetargach powinien znać ustawę Pzp?

Zdecydowanie tak! Znajomość ustawy Pzp jest niezbędna dla każdego wykonawcy, który chce brać udział w przetargach.

Skąd czerpać wiedzę o podstawach prawnych zamówień publicznych?

Możliwości jest bardzo wiele. Od tych podstawowych, czyli lektury dokumentów źródłowych, przez rzetelne blogi, szkolenia czy interpretacje Krajowej Izby Odwoławczej.

Czy pozyskiwanie kontraktów z rynku zamówień publicznych jest trudne?

Chociaż istnieją pewne wyzwania, z którymi należy się zmierzyć, istnieje również wiele strategii, które może pomóc firmom w skutecznym konkurowaniu o te kontrakty. Chodzi tu o zatrudnianie specjalistów, regularne uczestnictwo w szkoleniach, rejestracje w bazach przetargowych. Warto pamiętać, że procedury są powtarzalne.