Zamówienia in-house – co to jest?

Warszawskie firmy z sekcji przetargi obsługa prawna miały ostatnio dużo pracy. Przedstawiciele stolicy ogłosili, że w ramach zadania polegającego na wywozie śmieci w dziewięciu dzielnicach w latach 2022-2026, zamierzają utworzyć spółkę komunalną. To jej mają zostać zlecone zamówienia w formule in-house. Takie podejście pracowników magistratu nie spodobało się konkurencji. Aż 11 firm wniosło odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej, a kolejne 30 firm przystąpiło do postępowania. Formułowane zarzuty powtarzają się w kolejnych wnioskach, a dwa główne dotyczą:

• braku wykazania, by 90% działalności MPO świadczyło na rzecz miasta,
• deficytów floty pojazdów oraz stanu zatrudnienia u wykonawcy.

Samo rozstrzygnięcie jeszcze przed nami, ale już teraz warto zadać sobie pytanie o specyfikę zamówień in-hause i ich relację z rynkiem zamówień publicznych.

Aktualne przetargi publiczne BIP – co to jest zamówienia in-house?

Instytucja in-house jest specyficznym zamówieniem na rynku pzp. Ten tryb jest jednym ze szczególnych wyborów tak zwanych zamówień z wolnej ręki. W tym wypadku ustawa Pzp wyłącza konieczność stosowania w jego ramach kluczowej w innych przypadkach zasady konkurencyjności. Oznacza to, że przy zastosowaniu in-house większość wykonawców z wolnego rynku nie ma dostępu do możliwości realizacji zadania. Jest więc to rozwiązanie wygodne dla zamawiających publicznych, wymaga jednak trzymania się wytycznych. W przeciwnym wypadku można narazić się na zasadne odwołania, które kończą się unieważnieniem postępowania i umowy.

Aktualne przetargi publiczne BIP – osoby prawne

Zgodnie z art. 214 ustawy Prawo zamówień publicznych zadanie in-house może zostać udzielone osobie prawnej, jeśli spełnione są łącznie trzy następujące warunki:

1. Zamawiający sprawuje nad tą osobą prawną kontrolę odpowiadającą kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami, polegającą na dominującym wpływie na cele strategiczne oraz istotne decyzje dotyczące zarządzania sprawami tej osoby prawnej; warunek ten jest również spełniony, gdy kontrolę taką sprawuje inna osoba prawna kontrolowana przez zamawiającego w taki sam sposób,
2. Ponad 90% działalności kontrolowanej osoby prawnej dotyczy wykonywania zadań powierzonych jej przez zamawiającego sprawującego kontrolę lub przez inną osobę prawną, nad którą ten zamawiający sprawuje kontrolę, o której mowa w pkt 1.
3. W kontrolowanej osobie prawnej nie ma bezpośredniego udziału kapitału prywatnego.

Aktualne przetargi publiczne BIP – inny zamawiający

Zamówienia z wolnej ręki, w tym realizowane w trybie in-house, mogą także zostać udzielane przez zamawiającego publicznego lub sektorowego będącego osobą prawną na rzecz innego zamawiającego publicznego lub sektorowego, który sprawuje kontrolę nad zamawiającym udzielającym zamówienia, lub innej osobie prawnej kontrolowanej przez tego samego zamawiającego. Aby do tego doszło, muszą jednocześnie zachodzić przesłanki omówione w dalszej części art. 214 ustawy Pzp, a konkretnie w ust. 12.

1. Zamawiający, któremu udzielane jest zamówienie, sprawuje nad zamawiającym udzielającym zamówienia kontrolę odpowiadającą kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami, polegającą na dominującym wpływie na cele strategiczne oraz istotne decyzje dotyczące zarządzania sprawami kontrolowanego zamawiającego; warunek ten jest również spełniony, gdy kontrolę taką sprawuje inna osoba prawna kontrolowana przez zamawiającego, któremu udzielane jest zamówienie.
2. Ponad 90% działalności kontrolowanego zamawiającego dotyczy wykonywania zadań powierzonych mu przez zamawiającego sprawującego kontrolę, o której mowa w pkt 1, lub przez inną osobę prawną, nad którą ten zamawiający sprawuje kontrolę, o której mowa w pkt 1.
3. W kontrolowanym zamawiającym i w zamawiającym sprawującym kontrolę nie ma bezpośredniego udziału kapitału prywatnego.

Przetargi publiczne wyszukiwarka – zamówienie na rzecz osoby prawnej kontrolowanej wspólnie Zamówienie typu in-house może zostać także udzielone w sytuacji, gdy wykonawca jest osobą prawną kontrolowaną wspólnie przez kilka podmiotów. O tego typu kontroli mówimy, gdy:

• w skład organów decyzyjnych kontrolowanej osoby prawnej wchodzą przedstawiciele wszystkich uczestniczących zamawiających, z zastrzeżeniem, że poszczególny przedstawiciel może reprezentować więcej niż jednego zamawiającego,
• uczestniczący zamawiający mogą wspólnie wywierać dominujący wpływ na cele strategiczne oraz istotne decyzje kontrolowanej osoby prawnej,
• kontrolowana osoba prawna nie działa w interesie sprzecznym z interesami zamawiających sprawujących nad nią kontrolę.

Aby zamówienie doszło do skutku, muszą zachodzić wymienione wcześniej przesłanki związane z udziałem zadań powierzonych oraz brakiem bezpośredniego udziału kapitału prywatnego.

Przetargi publiczne wyszukiwarka – zamawiający sektorowy

Nieco inaczej kształtują się warunki udzielenia zamówienia in-house dla dwóch zamawiających, o których mowa w art. 4 i art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy Pzp. W tym wypadku konieczne jest jednoczesne spełnienie następujących wytycznych:

1. Umowa ustanawia lub wdraża współpracę między uczestniczącymi zamawiającymi w celu zapewnienia wykonania usług publicznych, które są oni obowiązani wykonać z myślą o realizacji ich wspólnych celów.
2. Wdrożeniem tej współpracy kierują jedynie względy związane z interesem publicznym;
3. Zamawiający realizujący współpracę wykonują na otwartym rynku mniej niż 10% działalności będącej przedmiotem współpracy.

Przetargi publiczne wyszukiwarka – tok postępowania in-house

Udzielenie zamówienia in-house musi być poprzedzone zachowaniem odpowiedniej procedury postępowania. Każde uchybienie może skończyć się odwołaniem składanym przy udziale firm z sekcji przetargi obsługa prawna. W myśl regulacji zawartych w ustawie Pzp oraz dyrektywie 2014/24/UE zamawiający zamierzający udzielić zamówienia w omawianym trybie zaprasza wykonawcę do negocjacji. Na ich podstawie tworzony jest protokół postępowania, do którego załącza się między innymi:

• oświadczenia o braku związków z wykonawcą,
• oświadczenia i dokumenty dotyczące braku podstaw do wykluczenia z postępowania,
• dokumenty potwierdzające spełnienie ewentualnych warunków udziału w postępowaniu.

Po zakończeniu negocjacji zamawiający ma obowiązek opublikować ogłoszenie o udzieleniu zamówienia w Biuletynie Zamówień Publicznych (niezależnie, czy wartość zamówienia jest wyższa czy niższa niż progi unijne). Nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia zamieszczenia takiego ogłoszenia możliwe jest zawarcie umowy o realizację zamówienia publicznego.

Przetargi obsługa prawna – czy zamówienia typu in-house są często wykorzystywane?

Zamówienia in-house nie są rzadkością na rynku. Chętnie korzystają z nich zarówno organy państwowe, jak i jednostki samorządu terytorialnego. Utworzone jednostki budżetowe pozwalają im na realizowanie zadań z zachowaniem zasad przejrzystości i racjonalności wydatkowania. Najczęściej tryb z wolnej ręki wykorzystuje się w zakresie utrzymania gminnych dróg, sieci wodociągowych i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości w przestrzeni publicznej oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.