W niedawnym artykule informowaliśmy o nowych regulacjach prawnych dotyczących zakazu udzielania zamówień publicznych podmiotom z kapitałem rosyjskim. Nowe wytyczne są nie lada wyzwaniem dla zamawiających i mimo upływu czasu wciąż sprawiają problemy praktyczne. W związku z tym poniżej podpowiadamy, gdzie w dokumentacji postępowania z sekcji PKP przetargi lub innej należy umieścić odpowiednie zapisy, oraz jaką mogą przybierać formę.
Ogłoszenia przetargi – środki dowodowe
Zgodnie z regulacjami ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, na potwierdzenie braku podstaw do wykluczenia zamawiający żąda stosownego oświadczenia. Informacja o tym fakcie powinna znaleźć się zarówno w ogłoszeniu o zamówieniu, jak i Specyfikacji Warunków Zamówienia.
Weryfikacji braku zaistnienia omawianej podstawy wykluczenia w stosunku do danego wykonawcy dokonuje się za pomocą dowolnych dostępnych podmiotowych środków dowodowych. Mogą nimi być:
Poniżej podpowiadamy, jak powinny wyglądać odpowiednie zapisy dokumentacji konkursowej dla zadania z sekcji PKP przetargi.
Ogłoszenia przetargi – na początek ogłoszenie o zamówieniu
Postępowania wprowadzane do „Suplementu do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej” obowiązkowo muszą posiadać ogłoszenie o zamówieniu. Tam w Sekcji III Informacje o charakterze prawnym, ekonomicznym, finansowym i technicznym ujmuje się między innymi warunki wykluczenia podmiotów. Jednym z nich powinno być obecnie: „nie podlegają wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie art. 5k rozporządzenia 833/2014 oraz art. 7 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego.”
Ogłoszenia przetargi – jakie zapisy wprowadzić do SWZ?
Drugim miejscem, w którym zamawiający powinien umieścić zapisy, odnoszące się do wykluczenia podmiotów z list sankcyjnych jest Specyfikacja Warunków Zamówienia. Gdzie dokładnie to zrobić? Odpowiedni będzie rozdział poświęcony warunkom udziału w postępowaniu oraz podstawom wykluczenia. Obok tradycyjnych ustępów powołujących się na art. 108 ust. 1 ustawy Pzp, niezbędne jest także dodanie nowej formuły, która może wyglądać następująco: „Nie podlegają wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, zwana dalej „ustawą”, Zamawiający wykluczy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego na podstawie ustawy Pzp:
1. Wykonawcę wymienionego w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisanego na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 ustawy;
2. Wykonawcę, którego beneficjentem rzeczywistym w rozumieniu ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2022 r. poz. 593 i 655) jest osoba wymieniona w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisana na listę lub będąca takim beneficjentem rzeczywistym od dnia 24 lutego 2022 r., o ile została wpisana na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 ustawy;
3. Wykonawcę, którego jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217, 2105 i 2106), jest podmiot wymieniony w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisany na listę lub będący taką jednostką dominującą od dnia 24 lutego 2022 r., o ile został wpisany na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 ustawy. Powyższe wykluczenie następować będzie na okres trwania ww. okoliczności. W przypadku Wykonawcy wykluczonego na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, Zamawiający odrzuci ofertę takiego Wykonawcy, nie zaprosi go do złożenia oferty dodatkowej. Zgodnie z art. 5k Rozporządzenia Rady (UE) nr 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie, zmienionego Rozporządzeniem 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r.: Zakazuje się udzielania lub dalszego wykonywania wszelkich zamówień publicznych lub koncesji objętych zakresem dyrektyw w sprawie zamówień publicznych, a także zakresem art. 10 ust. 1, 3, ust. 6 lit. a)–e), ust. 8, 9 i 10, art. 11, 12, 13 i 14 dyrektywy 2014/23/UE, art. 7 i 8, art. 10 lit. b)–f) i lit. h)–j) dyrektywy 2014/24/UE, art. 18, art. 21 lit. b)–e) i lit. g)–i), art. 29 i 30 dyrektywy 2014/25/UE oraz art. 13 lit. a)–d), lit. f)–h) i lit. j) dyrektywy 2009/81/WE na rzecz lub z udziałem:
a) obywateli rosyjskich lub osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów z siedzibą w Rosji;
b) osób prawnych, podmiotów lub organów, do których prawa własności bezpośrednio lub pośrednio w ponad 50 % należą do podmiotu, o którym mowa w lit. a) niniejszego ustępu; lub
c) osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów działających w imieniu lub pod kierunkiem podmiotu, o którym mowa w lit. a) lub b) niniejszego ustępu, w tym podwykonawców, dostawców lub podmiotów, na których zdolności polega się w rozumieniu dyrektyw w sprawie zamówień publicznych, w przypadku gdy przypada na nich ponad 10 % wartości zamówienia. Zamawiający zweryfikuje powyższe przesłanki wykluczenia z postępowania za pomocą podmiotowych środków dowodowych.”
Portal przetargi publiczne – oświadczenie
Ostatnim miejscem, które wymaga zaadaptowania do przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego jest oświadczenie wykonawcy dotyczące spełnienia warunków w postępowaniu i niepodleganiu wykluczeniu z postępowania. Tego typu środek dowodowy jest standardowym wymaganiem, które może znaleźć na dowolnej bazie z sekcji portal przetargi publiczne. Dodatek regulujący kwestię podmiotów z kapitałem rosyjskim może wyglądać następująco:
1) Oświadczam, że nie podlegam wykluczeniu z postępowania podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz. U. poz. 835). Zgodnie z treścią ww. przepisu, z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się:
a. wykonawcę oraz uczestnika konkursu wymienionego w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisanego na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 ustawy;
b. wykonawcę oraz uczestnika konkursu, którego beneficjentem rzeczywistym w rozumieniu ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2022 r. poz. 593 i 655) jest osoba wymieniona w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisana na listę lub będąca takim beneficjentem rzeczywistym od dnia 24 lutego 2022 r., o ile została wpisana na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 ustawy;
c. wykonawcę oraz uczestnika konkursu, którego jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217, 2105 i 2106), jest podmiot wymieniony w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisany na listę lub będący taką jednostką dominującą od dnia 24 lutego 2022 r., o ile został wpisany na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 ustawy.
Portal przetargi publiczne – podsumowanie
Nowe wytyczne dotyczące uczestnictwa w zamówieniu publicznym podmiotów z kapitałem rosyjskim wymagają od zamawiających dostosowania dokumentacji konkursowej. Zmiany powinny być dokonane zarówno w regulaminie konkursu (jeśli istnieje), ogłoszeniu o zamówieniu, SWZ, jak i stosownym oświadczeniu. Wzory zapisów przybierają postać ogólną, która może być wykorzystana zarówno dla projektów unijnych, jak i postępowań o mniejszej wartości. Ich zastosowanie zabezpiecza interesy zamawiających i wykonawców startujących w zamówieniach w sekcji PKP przetargi.